Buurthulp

MultiBel wordt vaak door middelgrote en grote bedrijven, ziekenhuizen, zorginstellingen of overheidsorganisaties ingezet om te alarmeren. De aanleiding tot alarmering is velerlei, maar in veel gevallen wordt gealarmeerd om hulpverleners op te roepen.

Wij zouden dit graag zelfs nog verder doorvoeren. In ons artikel van april 2015 gaven we kort een aantal mogelijkheden aan waarbij MultiBel ook gebruikt kan worden voor het alarmeren van mensen die niet officieel verbonden zijn aan een organisatie, maar toevallig in de buurt wonen en kunnen en willen helpen. Met MultiBel kan immers iedereen worden opgeroepen en kan een omwonende sneller ter plaatse zijn dan de meeste werknemers.

Zelfredzaamheid

Er vinden grote veranderingen plaats in de zorg- en welzijnsbranche. Begrippen als participatiesamenleving, transformatie en kanteling zijn niet van de lucht. Het vergroten van de zelfredzaamheid van bedrijven, instellingen en burgers is een doel van de overheid.

De verwachting is dan ook dat mensen meer voor elkaar, vanuit het oogpunt van medemenselijkheid, moeten gaan doen.

Initiatieven:

Om de zelfredzaamheid te ondersteunen zijn een aantal technologische initiatieven voor het alarmeren van individuen reeds gelanceerd. Sommige zijn gericht om mensen zo snel mogelijk terug te vinden (vanwege vermissing of opsporing), en andere zijn er juist om de omgeving te waarschuwen dan wel tot actie / hulp te manen.

Om een snelle blik hierin te geven denk aan:

Overheidsinitiatieven:

• NL-alert
• Amber-alert

Andere initiatieven:

• SOS Alarm
• Ready2Help
• 112-Nederland
• WhatsApp Buurtpreventie
• Yazula
• etc.

Initiatieven die gezien het aantal downloads, inschrijvingen, dan wel het delen op sociale media zeer relevant zijn. Sterker nog, particuliere en lokale initiateven, alsmede het delen van berichten op social media, laten volgens ons zien dat de burgers ook daadwerkelijk de verantwoordelijkheid willen nemen.

De bovenstaande initiatieven kennen echter ook een aantal problemen:

• Apps werken op smart-phones en niet iedereen is in het bezit van een smartphone.
• Apps eigenlijk bedoeld voor social media, zijn erg storingsgevoelig en bieden geen enkele uptime garantie. Voor “social talk” is dat geen probleem, maar voor crisis alarmering en communicatie kunt u hier niet op vertrouwen.
• Door het grote aantal verschillende communicatiekanalen wordt de waarheid / betrouwbaarheid “diffuus”. Ieder initiatief communiceert op een andere manier waardoor de informatie verstoord wordt en de burger onrustig wordt.
• Doordat iedereen zich kan inschrijven om hulp te bieden komen er ook mensen op een incident af die niet willen / kunnen helpen, maar enkel komen kijken (ramptoeristen).
• Indien de bovenstaande elementen zich voordoen, kunnen er i.p.v. dat er hulp wordt geboden ook coördinatie problemen ontstaan.
• Mobiele telefoons staan vaak uit in de avond en de nachturen, waardoor de oproepmethode d.m.v. apps niet meer werkt. Hierbij moeten we vermelden dat juist de avond en de nachturen voor zorginstellingen vaak het moment zijn dat er te weinig mensen aanwezig zijn om bijvoorbeeld een evacuatie te begeleiden (lees meer over deze problematiek en de oplossing van GHOR Twente).
• Door het net van een groot aantal apps die soms onterecht meldingen geven gaat vaak juist die melding die wel relevant is verloren.
• De meeste apps werken alleen als er een werkend internet aanwezig is.

Buurthulp

Een initiatief om hulp van omwonenden bij een zorginstelling in te schakelen werd “buurthulp” genoemd. Op het NIBHV congres in het najaar 2013 werd het concept gepresenteerd. Het gaat uit van organisaties die een zelfredzaamheid proberen te bereiken door gebruikmaking van vrijwillige hulp uit de omgeving.

In de presentatie werd o.a. een aantal elementen als uitgangspunt genomen:

• De brandweer gaat er vanuit dat bij aankomst een gebouw of bedreigde zone(s) ontruimd is.
• De minimale bezetting op het 1^e voertuig wordt mogelijk teruggebracht van 6 naar 4 brandweerlieden.
• De opkomsttijd van de brandweer ligt ter discussie.
• Veiligheidsregio’s overwegen om niet direct uit te rukken bij een automatisch alarm.
• Brandweerlieden worden niet standaard getraind in het redden en evacueren van verminderd- of niet zelfredzame personen.
• De BHV-capaciteit kan in veel zorginstellingen tijdens de zogenaamde daluren van de BHV soms ontoereikend zijn, zeker bij een complete ontruiming.

In het geval dat buurthulp aanwezig is, kan er vaak sneller worden opgetreden en met meer mensen geholpen worden, waardoor de kans op (dodelijke) slachtoffers wordt teruggedrongen. Let wel; er wordt hierbij niet uitgegaan van een vervanging van een hulpvraag, maar wel om een ondersteuning. Hierdoor kan bijvoorbeeld een ontruiming sneller en beter gecoördineerd verlopen.

In onze gedachten zijn veel mensen bereid om wat voor een ander te doen. Zeker op het moment dat de nood aan de man komt. Belangrijk is wel dat vrijwilligers de urgentie inzien en een kennis van de noodzakelijke handelingen hebben. Opleiding / instrueren van de burgers is een belangrijk element om de hulp te kunnen bieden.

De organisatie heeft toen gekozen voor een akoestisch signaal op het gebouw van de zorginstelling, zodat omwonenden het alarm horen en daarmee tot actie worden aangezet. Dit idee staat uiteraard in contrast met de gedachte van de overheid om het grote buurtalarm juist uit te zetten omdat dat door NL-Alert overbodig zou zijn geworden.

Wat kan MultiBel doen?

Het informeren van omwonenden / burgers is voor ons niet onbekend. MultiBel wordt reeds gebruikt door bedrijven (bijvoorbeeld de chemische industrie) om omwonenden te informeren / alarmeren op het moment dat er zich een incident / crisis zich voordoet. Op die manier worden omwonenden op een persoonlijke manier op de hoogte gesteld als bijvoorbeeld de ramen en deuren gesloten moeten worden en geïnformeerd als de kust veilig is.

Als eerste willen wij met onze klanten samenwerken om na te denken hoe zij gebruik zouden kunnen maken van de hulp van omwonenden.  Wij geloven sterk in nieuwe, creatieve arrangementen en stimuleren onze (potentiele) klanten om buiten de bestaande kaders te denken.

In het specifieke voorbeeld van de zorgorganisatie kunnen we i.p.v. het fysieke alarm een MultiBel alarmering opstarten waarbij we niet eens op de locatie aanwezig hoeven te zijn. We kunnen het alarm zelfs schakelen aan bijvoorbeeld een BMC. Hierbij kunnen we uitgaan van het oproepen van werkelijke hulpverleners. Je voorkomt zodoende de opkomst van sensatiezoekers / ramptoerisme. Daarnaast worden woningen steeds beter geïsoleerd en vragen wij ons af hoeveel omwonende het akoestische signaal werkelijk horen en of dit dus überhaupt leidt tot voldoende hulpverleners.

Voor het alarmeren van de specifieke personen kan gebruik gemaakt worden van spraakberichten op mobiele telefoon, vaste telefoon, SMS berichten en email. MultiBel geeft de mogelijkheid om in de alarmmelding specifiek te vermelden wat er moet of kan gebeuren en wat er van de hulpverlener wordt verwacht. De exacte hulpvraag is situatie-afhankelijk en doormiddel van een bericht kan dit duidelijk worden gemaakt. De exacte hulpvraag kan immers niet duidelijk worden gemaakt bij een akoestisch alarm.

MultiBel kan omwonenden in een bepaalde straal van de instelling / organisatie oproepen om te helpen. MultiBel kan stoppen met alarmeren als voldoende personen bereikt zijn en hebben aangegeven hulp te bieden. Dit zorgt ervoor dat mensen elkaar niet in de weg gaan lopen.

Wij spreken hier over “werkelijke hulpverleners” aangezien wij het noodzakelijk vinden dat de mensen die hulp gaan bieden zich ook zelf hebben opgegeven bereid te zijn tot het geven van hulp. Wij zijn van mening dat het noodzakelijk is dat deze mensen ook met regelmaat een alarmering oefenen.

Volgens ons is het ook aan te raden om de vrijwilliger die zich inschrijft en inzet door bijvoorbeeld alleen al de training te volgen een vorm van erkenning en respect te geven. In welke vorm dit kan gebeuren (intrinsiek of extrinsiek) laten we in het midden. MultiBel biedt wel een ideale mogelijkheid om een terugkoppeling te geven na een incident / crisis. Wij denken dat een vorm van terugkoppeling essentieel is voor de motivatie van de burgers.