MultiBel voor de coördinatie van medewerkers / hulpverleners / vrijwilligers bij een evenement

De populariteit van evenementen neemt nog steeds toe. De organisatie van een evenement krijgt veelal ondersteuning van gemeenten aangezien deze een economische spin-off verwachten. Gemeenten zijn vaak betrokken bij het verloop en de voorbereiding van evenementen.

Operationele diensten politie, brandweer en geneeskundige hulpverlening hebben een verantwoordelijkheid waar het de voorbereiding op en de taakuitvoering bij (zware) ongevallen betreft. Naast alle professionele hulp die in dienst is van de overheid / gemeenten, heeft de organisatie van een evenement vaak een (grote) groep betaalde of niet betaalde medewerkers die functies vervullen binnen de Eerste hulp/ EHBO, beveiliging, verkeersregelaars, publieksstewards en andere aspecten.

Voorbeelden van ongewenste gebeurtenissen bij een (massa)evenement

De organisatie houdt een oog op de voortgang van het evenement, maar ook op het publiek en de publieksveiligheid.

Indien er een gevaarlijke omstandigheid in het publiek plaatsvindt, draagt het publiek vanzelfsprekend ook een eigen morele verantwoordelijkheid om onwenselijke en gevaarlijke omstandigheden direct te melden. In het geval van een evenement is er vaak een situatie met groepsgedrag, welke een risico kan vormen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het betreden van snelwegen / spoorwegen door een grote groep mensen.

Een grote omslag van het weer waardoor mensen zich in nood bevinden en een snelle uitstroom van mensen in banen dient te worden geleid. Tijdens de problemen die ontstonden in 2001 op Dance Valley gaven bijvoorbeeld buschauffeurs aan dat er geen duidelijke communicatie was. Van een effectieve totaalregie op het busvervoer (met zestien verschillende onderaannemers) in relatie tot een goed lopende vervoersstroom is (ook) gedurende de avond geen sprake. Mede vanwege gebrek aan communicatiemiddelen kan geen effectief overleg plaatsvinden met de chauffeurs. Als expliciet voorbeeld komt in dit verslag naar voren dat de bus-coördinator anderhalf uur lang alle stilstaande bussen langsgaat om de chauffeurs te instrueren.

Stel je nu voor dat er gevaarlijke middelen in de omloop zijn. Denk bijvoorbeeld aan Amsterdam waar “witte heroïne” verkocht werd als cocaïne. Er bestaat bij gebruik van de “witte heroïne” een grote kans dat er een overdosis wordt genomen, waarbij mensen problemen krijgen met het hart, de ademhaling, gaan overgeven en op den duur wegvallen. Mocht dit zich voordoen is het van belang dat hulpverleners snel ter plaatse zijn en weten wat de mogelijke oorzaak is. Ook is het van belang om de oorzaak (verkoper) te achterhalen en op te pakken. Als individuen direct op de hoogte worden gebracht is de overlevingskans groter, de kans op volgende gevallen kleiner en tevens wordt de pakkans van de dader vergroot.

Er kan zich ook een gevaarlijke situatie voordoen door bijvoorbeeld een brand, een vechtpartij of het plotseling gillen (denk aan de dodenherdenking in Amsterdam op de Dam in 2010). Mensen gaan vluchtgedrag vertonen dat wederom nog meer gevaar kan opleveren dan de eigenlijke oorzaak van de vlucht. Een gevaarlijke situatie kan ook ontstaan door juist de toestroom van een mensenmassa. Dit deed zich voor in Amsterdam bij de Ajax huldiging op het Museumplein 2011. Direct na de afloop van de kampioenswedstrijd van Ajax gingen mensen vanuit verschillende kanten het Museumplein op en dit stagneerde voor en naast het podium waar drukgolven ontstonden.

Door instroom dan wel uitstroom van grote groepen kunnen mensen kunnen in de verdrukking, onder de voet worden gelopen en stikken. Een werkelijk extreem voorbeeld hiervan zagen we in Saudi Arabië tijdens de Hadj in 2015.

Het is van belang dat eenduidige informatie over aanlooproutes en vluchtroutes aanwezig is. Bij problemen zullen afrasteringen zo snel mogelijk vrij worden gemaakt, zodat mensen veilig weggeleid kunnen worden. Alleen gebruikmaken van hulpdiensten voor een evacuatie kan bij een groot evenement niet voldoende zijn. Ook andere medewerkers, hulpverleners en vrijwilligers kunnen bijstaan in de coördinatie. Maar dan moet er wel gecommuniceerd kunnen worden met al deze mensen.

Middel voor alarmering of informatie overdracht

De diensten (als brandweer, politie en ambulance) hebben uiteraard hun eigen beproefde communicatiemiddelen. De vraag is hoe belangrijke informatie en alarmmeldingen bij de overige partijen doorkomt. Een betrouwbare alarmeringsmethode welke met een simpele handeling een grote groep mensen kan bereiken is nodig.

Om meerdere hulpverleners / medewerkers / vrijwilligers te kunnen alarmeren of infomeren is het van belang om een goed middel te gebruiken. Er zijn verschillende communicatiemethoden in omloop: allen met hun eigen voor- en nadelen. Wij hebben hier een artikel over geschreven waarbij wij methoden als de semafoon (pieper), portofoon en WhatsApp, Telegram naast elkaar hebben gezet.

Een groot voordeel van MultiBel is dat het zeer gericht kan worden ingezet. Bij evenementen wordt in de voorbereiding uitgebreide risicoanalyse met oorzaak- gevolgscenario’s wordt gemaakt. Men heeft zodoende in de voorbereiding en tijdens het evenement duidelijk voor ogen welke contactpersonen op welke locatie aanwezig dienen te zijn. M.a.w. men kan gericht berichten sturen naar een groep individuen en deze direct met actuele informatie sturen zonder dat anderen, die deze informatie niet nodig hebben, verstoord worden in de werkzaamheden. Het gebruik van MultiBel vervangt niet een middel als een portofoon bij een evenement, maar kan wel een goede toevoeging zijn om een grotere groep mensen te bereiken.